خمسه آل عشق . . .

عشق در محضر خلیفة الله

عشق، بی درنگ به محضر خلیفة الله آمد و پس از سلام و تعظیم گفت: آیا تو همان خلیفه ای هستی که حق تعالی برگزید؟ آیا تو همان صورتی که آیینه ی نگار است؟ ناگهان آن خلیفه فرمود: آری. نام این صورت، حقیقت محمّدیه صلی الله علیه و آله وسلم است، که معلّم اسماء الهی است و فیض مقدس هم او را گویند، و او خلیفه ای است که عالِم به سرّ و نهان است و لباس حضرت آدم را بر او پوشانده اند؛ یعنی ظهور او با خلافت آدم علیه السلام شروع می شود. چنانچه رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: کنت نبیّاً و آدم بین الماء و الطین؛ [من نبی بودم؛ در حالی که حضرت آدم بین آب و گل بود]. و در وجود هر نبی صلی الله علیه و آله وسلم به تناسب ظرفیت وجودی آن ها ظاهر می شود و انتهای سیر او وجود حضرت ختمی مرتبت است که اوج کمال ولایت است و این خلیفه ی اعظم برای انبساط وجود دارای ولایت مطلقه است که مظهر این ولایت، علی بن ابی طالب علیه السلام است؛ چنان که فرمود: کنت ولیاً و آدم بین الماء و الطین [من ولی بودم؛ در حالی که آدم بین آب و گل بود]. ولایت از جهت باطن، نامش «ولی» است و در تجلی، او را نور اول گویند. چنانچه «اول ما خلق الله نوری» [رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: اول چیزی که خدا خلق کرد، نور من بود]. پس بدون ولایت، ظهوری حاصل نمی شود و این ولایت است که حاصل هستی تمام موجودات است. اگر از عاشقان پاک سرشت سؤال کنی، معنی «لولاک لما خلقت الافلاک» [حق تعالی می فرماید: اگر تو نبودی، "حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم" افلاک را خلق نمی کردم] را خوب می دانند، بنابراین هستی جاودان، از آن کسی است که در نور ولایت زنده می شود. آنگاه با صراحت به عشق فرمود: اگر واقعاً در جستجوی آنی که خلایق را به معرفت خدا برسانی، بدون ولایت کار، تو عین خطاست؛ پس ای عشق نورآموز! تو را نزد استاد این حکمت می فرستم که نام او «علی» است و در ظهور اوّلی ما را ولی است؛ یعنی مظهر ولایت مطلقه است:

نـام ایـن سـینه محمـد یـاد شـد             با علــی همــزاد در ایجــاد شــد

عَلَّـمَ الاَسـماء شـده تدریــس او           فیض اقدس هم به جد تقدیس او

عالِم سـرّ و خفـایـش کـرده اند                خـاک آدم را ردایــش کـرده انـد

در وجـود هـر نبـی ظاهـر شـود              مـقـتــدای دولـتــی قــادر شـــود

آینه ی نــور اسـت نور لـم یزل              بـر دَمَــد از مـشــرق صــبـح ازل

گرچه کرد آن نور از آدم طلوع            هسـت در باطـن، محمد را شـروع

گه ظهـورش در خلیل الله شـود            گــه چنــان نــوحِ نبــی الله شــود

گاه چون موسی شود سینا نشان     گاه عیســی می شــود روح الجنان

تـا کمالـش اسـم خاتم می شـود        منــتــهای ســیـر آدم مــی شــود

روضه ی اُنـسِ مـرا گردد ولــی               نــور او هـمــرنــگ بـا نـور عـلـی

منـشـأ خـیــر کثـیــر متـصـــل                نــور او از مــن نـگــردد منفـصـل

منبسـط از او وجـودم مـی شـود          جــویبــار از فیــض رودم می شود

سـاری و جاری در اجزای جهان           هـم کـه مَجـلای ظهورش در عیان

بـر فــراز قُبّـه ی هسـتـی عَـلَـم           منطــق تقــریر و لوح هست و قلم

کنـز مخفـی را شـود امّ الکتـاب            می دَرَد از چهــره ی اسماء نقاب

شـاهـبــاز اوج اَو اَدنـــی شـــود            جبـرئیل، مبهوت زین معنا شــود

می کند از حضرت وحدت عدول             حاکــم قوس صعود است و نزول

ایـن حکومـت منشـأ کثرت بود              باطــن او محــو در وحــدت بــود

وجهـه ی باطن بود نامـش ولــی           در تـجـلـــی اوســت نــور اوَّلــی

بی ولایت کی ظهوری حاصل است    هســتـی ما را ولایت حامـل اسـت

چــون بینــی عاشــقــان پاک را             خــوب دانـنـد معـنـــی لـولاک را

وادی کشــف و شــهـود کبــریا     جز ولایت نیست نزد اولیاء علیه السلام

هـر کـه در نور ولایت زنده شـد             در دو عالــم دولتــی پاینــده شـد

عشق را گر میل عرفان خداست         بــی ولایت کــار او عیــن خطاست

پس برو ای عشـق نور آموز من             نــزد اســتاد جهــان افــروز مــن

نـزد استادی که نام او علی است         در ظهــور اوّلــی ما را ولــی است

یاعلی؛