در نظربازی ما بی خبران حیرانند من چنینم که نمودم دگر ایشان دانند
عاقلان نقطه پرگار وجودند ولی عشق داند که در این دایره سرگردانند
در نظربازی ما بی خبران حیرانند من چنینم که نمودم دگر ایشان دانند
عاقلان نقطه پرگار وجودند ولی عشق داند که در این دایره سرگردانند
وَ أَمَّا حَقُّ الْکَبِیرِ فَإِنَّ حَقَّهُ تَوْقِیرُ سِنِّهِ وَ إِجْلَالُ إِسْلَامِهِ إِذَا کَانَ مِنْ أَهْلِ الْفَضْلِ فِی الْإِسْلَامِ بِتَقْدِیمِهِ فِیهِ وَ تَرْکُ مُقَابَلَتِهِ عِنْدَ الْخِصَامِ وَ لَا تَسْبِقْهُ إِلَى طَرِیقٍ وَ لَا تَؤُمَّهُ فِی طَرِیقٍ وَ لَا تَسْتَجْهِلْهُ وَ إِنْ جَهِلَ عَلَیْکَ تَحَمَّلْتَ وَ أَکْرَمْتَهُ بِحَقِّ إِسْلَامِهِ مَعَ سِنِّهِ فَإِنَّمَا حَقُّ السِّنِّ بِقَدْرِ الْإِسْلَامِ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص270)
حق بزرگتر و سالخورده این است که حرمت پیریش را بدارى، اگر سوابق فضیلت در اسلام دارد تجلیلش کنى، او را مقدم دارى، در اختلافات (خصمانه) با او روبرو نشوى، در راه بر وى سبقت نگیرى، پیشاپیش او نروى، نادانش نشمارى، اگر رفتار جاهلانهاى کرد تحمل کنى به مقتضاى سوابق مسلمانى و سالمندى احترامش کنى که حق سن و سال نیز چون حق اسلام است، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص425)
رقیه جان، اکنون که آسودی برسان سلامم بر آن مولودی
که بی او غم بی معنا شود بر عاشقان نباشد معبودی
یاعلی؛
وَ أَمَّا حَقُّ النَّاصِحِ فَأَنْ تُلِینَ لَهُ جَنَاحَکَ ثُمَّ تَشْرَئِبَّ لَهُ قَلْبَکَ وَ تَفْتَحَ لَهُ سَمْعَکَ حَتَّى تَفْهَمَ عَنْهُ نَصِیحَتَهُ ثُمَّ تَنْظُرَ فِیهَا فَإِنْ کَانَ وُفِّقَ فِیهَا لِلصَّوَابِ حَمِدْتَ اللَّهَ عَلَى ذَلِکَ وَ قَبِلْتَ مِنْهُ وَ عَرَفْتَ لَهُ نَصِیحَتَهُ وَ إِنْ لَمْ یَکُنْ وُفِّقَ لَهَا فِیهَا رَحِمْتَهُ وَ لَمْ تَتَّهِمْهُ وَ عَلِمْتَ أَنَّهُ لَمْ یَأْلُکَ نُصْحاً إِلَّا أَنَّهُ أَخْطَأَ إِلَّا أَنْ یَکُونَ عِنْدَکَ مُسْتَحِقّاً لِلتُّهَمَةِ فَلَا تَعْبَأْ بِشَیْءٍ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى کُلِّ حَالٍ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه.(تحف العقول؛ ص269)
حق نصیحتگوى این است که در برابرش نرم باشى، دل را براى فهم نصیحتش حاضر سازى، و گوش را بگشائى، سپس بنگرى اگر گفتارش موافق صواب بود خدا را شکر گوئى و بپذیرى و حقشناسى کنى، و اگر آن را بر وفق صلاح نیافتى متهمش ننمائى و بدانى که او در خیرخواهى کوتاهى نکرده، نظرش به خطا رفته، جز اینکه (بر اثر سوابقى که از او دارى) سزاوار تهمتش دانى که در هر صورت نباید به او اعتنا کنى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص425)
وَ أَمَّا حَقُّ الْمُسْتَنْصِحِ فَإِنَّ حَقَّهُ أَنْ تُؤَدِّیَ إِلَیْهِ النَّصِیحَةَ عَلَى الْحَقِّ الَّذِی تَرَى لَهُ أَنَّهُ یَحْمِلُ وَ تَخْرُجَ الْمَخْرَجَ الَّذِی یَلِینُ عَلَى مَسَامِعِهِ وَ تُکَلِّمَهُ مِنَ الْکَلَامِ بِمَا یُطِیقُهُ عَقْلُهُ فَإِنَّ لِکُلِّ عَقْلٍ طَبَقَةً مِنَ الْکَلَامِ یَعْرِفُهُ وَ یَجْتَنِبُهُ وَ لْیَکُنْ مَذْهَبُکَ الرَّحْمَةَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه.(تحف العقول؛ ص269)
حق نصیحت خواه این است که راه صحیحى که میدانى میپذیرد، راهنمائیش کنى، سخن را نرم و در حدود فهم و درکش ادا کنى، که هر عقلى را رد و قبول سخن حد معینى است، و باید به روش مهربانى و رحمت رفتار کنى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص425)
باسم رب الحسین علیه السلام
محرم تمام و ناله ها فزونتر باشد
قافله عشق، به شام نزدیک تر باشد
روی نیلی و کبودی بازو، بس نبود
شام، شاید با تازیانه، زیباتر باشد؟
سه ساله وقتی با پدر کند نجوا
خرابه ، شاید عاشقانه تر باشد؟
سجاد، ویران، با غمِ پدر و برادر
رباب هم در رویا، همواره با اصغر باشد
لیلا نمی برد زِ یاد، علی اکبر را
رقیه و خرابه او را تیری دگر باشد
زینب آید، در مقابل ملعون یزید
رأس ارباب و برلبانش خیزر باشد
در مسیر، کوفیان، بد کردند
مگر می شود،، شام، مهتر باشد؟
زینب اگر سازد، گوشه ای سخن
نه یزید بل امیه، رو سیه تر باشد
ویران کند سجاد، شهر ظلم را
کلام و نفسش، از حیدر باشد
اگر شام و مراثی اش نمی بود
چگونه بر دل حسین، خنجر باشد؟
داغ دل رقیه و زینب بشنو
تا تو را طریق عشق، عزیزتر باشد
وَ أَمَّا حَقُّ الْمُشِیرِ عَلَیْکَ فَلَا تَتَّهِمْهُ فِیمَا لَا یُوَافِقُکَ عَلَیْهِ مِنْ رَأْیِهِ إِذَا أَشَارَ عَلَیْکَ فَإِنَّمَا هِیَ الْآرَاءُ وَ تَصَرُّفُ النَّاسِ فِیهَا وَ اخْتِلَافُهُمْ فَکُنْ عَلَیْهِ فِی رَأْیِهِ بِالْخِیَارِ إِذَا اتَّهَمْتَ رَأْیَهُ فَأَمَّا تُهَمَتُهُ فَلَا تَجُوزُ لَکَ إِذَا کَانَ عِنْدَکَ مِمَّنْ یَسْتَحِقُّ الْمُشَاوَرَةَ وَ لَا تَدَعْ شُکْرَهُ عَلَى مَا بَدَا لَکَ مِنْ إِشْخَاصِ رَأْیِهِ وَ حُسْنِ وَجْهِ مَشُورَتِهِ فَإِذَا وَافَقَکَ حَمِدْتَ اللَّهَ وَ قَبِلْتَ ذَلِکَ مِنْ أَخِیکَ بِالشُّکْرِ وَ الْإِرْصَادِ بِالْمُکَافَأَةِ فِی مِثْلِهَا إِنْ فَزِعَ إِلَیْکَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص269)
حق مستشار (که با او مشورت میکنى) این است که اگر رأى ناموافق داد متهمش نکنى، که البته آراء مختلف است و تو در به کار بستن رأى او آزادى، و چنانچه شایسته مشورتش دانى حق اتهامش را ندارى، بلکه باید از اظهار نظر و پذیرش مشورتش تشکر کنى، اگر رأى موافق (صواب) داد باید خداى را سپاسگزارى و از برادرت با تشکر بپذیرى و در فکر تلافى (این محبت) باشى که اگر روزى با تو مشورت کرد جبران کنى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص425)
گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس
من و همصحبتی اهل ریا دورم باد از گرانان جهان رطل گران ما را بس
وَ أَمَّا حَقُّ الْمُسْتَشِیرِ فَإِنْ حَضَرَکَ لَهُ وَجْهُ رَأْیٍ جَهَدْتَ لَهُ فِی النَّصِیحَةِ وَ أَشَرْتَ عَلَیْهِ بِمَا تَعْلَمُ أَنَّکَ لَوْ کُنْتَ مَکَانَهُ عَمِلْتَ بِهِ وَ ذَلِکَ لِیَکُنْ مِنْکَ فِی رَحْمَةٍ وَ لِینٍ فَإِنَّ اللِّینَ یُؤْنِسُ الْوَحْشَةَ وَ إِنَّ الْغِلَظَ یُوحِشُ مَوْضِعَ الْأُنْسِ وَ إِنْ لَمْ یَحْضُرْکَ لَهُ رَأْیٌ وَ عَرَفْتَ لَهُ مَنْ تَثِقُ بِرَأْیِهِ وَ تَرْضَى بِهِ لِنَفْسِکَ دَلَلْتَهُ عَلَیْهِ وَ أَرْشَدْتَهُ إِلَیْهِ فَکُنْتَ لَمْ تَأْلُهُ خَیْراً وَ لَمْ تَدَّخِرْهُ نُصْحاً وَ لَا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص269)
حق مشورت کننده این است که اگر رأى صحیحى دارى در خیر خواهیش بکوشى، و کارى را که اگر تو بجاى او بودى مىکردى، به او بنمائى، البته با مهربانى و ملایمت که نرمش، وحشت را بزداید و خشونت وحشت زاید، و اگر رأى و نظرى ندارى، و کسى را که به رأیش اعتماد دارى و براى خود مىپسندى سراغ دارى به او راهنمائى و ارشادش کنى تا در خیر خواهیش کوتاهى و در نصیحتش فرو گذار نکرده باشى، و لا حول و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص423)
ای حجّت حقّ پرده ز رخسار برافکن
کز هجر تو ما پیرهن صبر دریدیم
ما چشم به راهیم به هر شام و سحر گاه
در راه تو از غیر خیال تو رهیدیم
ای دست خدا دست برآور که ز دشمن
بس ظلم بدیدیم و بسی طعنه شنیدیم
شمشیر کَجَت، راست کند قامت دین را
هم قامت ما را که ز هجر تو خمیدیم
وَ أَمَّا حَقُّ الْخَلِیطِ فَأَنْ لَا تَغُرَّهُ وَ لَا تَغُشَّهُ وَ لَا تَکْذِبَهُ وَ لَا تُغْفِلَهُ وَ لَا تَخْدَعَهُ وَ لَا تَعْمَلَ فِی انْتِقَاضِهِ عَمَلَ الْعَدُوِّ الَّذِی لَا یَبْقَى عَلَى صَاحِبِهِ وَ إِنِ اطْمَأَنَّ إِلَیْکَ اسْتَقْصَیْتَ لَهُ عَلَى نَفْسِکَ وَ عَلِمْتَ أَنَّ غَبْنَ الْمُسْتَرْسِلِ رِبًا وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص268)
حق معاشر این است که گولش نزنى، با او تقلب و دوروئى نکنى، به وى دروغ نگوئى. اغفالش نکنى، فریبش ندهى، او را چون دشمن بىرحم نکوبى، اگر به تو اعتماد داشت تا سر حد امکان مراعاتش کنى، که گول زدن آن که به تو اعتماد کرده (در حکم) رباست (اصل حدیث به مناسبت تشبیه به ربا مربوط به گول زدن در معامله است)، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص423)
سلام بر شما بچه شیعه های گل روزگاز
امروز یه چیزی ذهنم رو مشغول کرده بود، گفتم بزار عهد با آقا رو بهونه و مقدمه ای کنم برای رسیدن به منظورم.
نمی دونم تا چقدر، با دعای عهد رفیقید و چقد دعای عهد می خونید، این دعایی که یک عهد و پیمان هر روزه رو به ما یادآوری می کنه.
و این یعنی، این دعا هر روز به ما میگه و میگه وظیفه ما به عنوان یه سرباز چیه.
پس اگر می خواید سرباز امام باشید و هر روز می خونید، و جعلنا من انصارهی،و اعوانه یا که می گید و المستشهدین بین یدیه بدونید که برای یار امام زمان شدن و برای سرباز آقا موندن یه چیزایی لازمه...
جنابعالی که نمازات رو سر وقت می خونی، مطمىن باش آقا گوشه نگاهی بهت داره، ولی برای اینکه خوب لیاقت پیدا کنی باید نماز شب بخونی...
تویی که نمازات رو می خونی، باید برای اسم نویسی تو سپاه آقا نمازات رو سر وقت بخونی...
تویی که نماز صبحات قضا میشه، آقا سرباز منظم می خواد، خودتو سریع تر جمع و جور کن...
تویی که نمازات رو یه در میون می خونی، بدون که آقا سرباز تنبل نمی خواد...
نماز، نماز ، نمااااااااااز............
آره با همین نماز آدم می تونه، سرباز سپاه امام زمان عج بشه و حتی لیاقت فرماندهی رو هم داشته باشه، یا اینکه با تنبلی و بی حالی برا نماز خوندن، اسم خودشو از سپاه آقا خط بزنه...
بچه هایی که نمازاتون رو بی حال می خونید، می دونید ، دارید چه گوهری رو بهش کم محلی می کنید، می دونید، خیلی از این مشکلات زندگی تون از همین کم محلی به نمازه...
بچه هایی که نماز صبحتون قضا میشه، می دونید که به خاطر همین دو رکعت نماز، چه نعمت هایی رو از خودتون دور کردید...
شماهایی که نمازاتون اول وقتش نیست، میدونید با یه ذره اهمیت بیشتر و وقت گذاشتن برا نماز ، می تونید، مستجاب الدعوه بشید و هرچی از خدا بخواید، خدا میگه چشم...
می دونید اینکه گفتن سحر خیز باش تا کامروا شوی یعنی چی؟
یعنی پاشو نماز شب بخون، چون خدا شبای جمعه و یک سوم، آخر شب، درای رحمتشو باز میکنه و هرکی وارد بشه، بی منت، پاداش میده...
آره ارزش آدمی به تقواشه، به نمازشه...
بیایم با امام زمان عج عهد ببندیم، نمازامون رو اول وقت بخونیم و نماز صبحمون قضا نشه...
وَ أَمَّا حَقُّ الصَّاحِبِ فَأَنْ تَصْحَبَهُ بِالْفَضْلِ مَا وَجَدْتَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَ إِلَّا فَلَا أَقَلَّ مِنَ الْإِنْصَافِ وَ أَنْ تُکْرِمَهُ کَمَا یُکْرِمُکَ وَ تَحْفَظَهُ کَمَا یَحْفَظُکَ وَ لَا یَسْبِقَکَ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ إِلَى مَکْرُمَةٍ فَإِنْ سَبَقَکَ کَافَأْتَهُ وَ لَا تُقَصِّرَ بِهِ عَمَّا یَسْتَحِقُّ مِنَ الْمَوَدَّةِ تُلْزِمُ نَفْسَک نَصِیحَتَهُ وَ حِیَاطَتَهُ وَ مُعَاضَدَتَهُ عَلَى طَاعَةِ رَبِّهِ وَ مَعُونَتَهُ عَلَى نَفْسِهِ فِیمَا لَا یَهُمُّ بِهِ مِنْ مَعْصِیَةِ رَبِّهِ ثُمَّ تَکُونُ عَلَیْهِ رَحْمَةً وَ لَا تَکُونُ عَلَیْهِ عَذَاباً وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص266)
حق همراه (همسفر و رفیق راه) این است که اگر بتوانى در احسان و محبت از او فزونتر باش و گر نه لا اقل با او برابر باش، چنان که احترامت کند احترامش کن، چنان که حفظت کند حفظش کن، اجازه نده در جوانمردى بر تو سبقت گیرد، اگر پیشدستى کرد تلافى کن، از مودتى که شایسته او است کوتاهى منما، به خیرخواهى و محافظتش ملتزم باش، در اطاعت خدا با او همدست باش، در ترک گناه او را کمک کن، و (سرانجام) براى او رحمت باش نه عذاب، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص421)
بهار روز ها و ماه ها به پایان می رسند امّا آن بهاری که هرگز به پایان نمی رسد، تویی. کاش تا همیشه در انتظار مقدمت بی تاب باشم تا باورم کنی که منتظرت هستم و هنوز هم که هنوز است دوستت دارم و هنوز همان دعای همیشگی را هرلحظه در دلم آرام آرام می خوانم :
«اللّهم کن لولیک الحجة ابن الحسن ...»
وَ أَمَّا حَقُّ الْجَلِیسِ فَأَنْ تُلِینَ لَهُ کَنَفَکَ وَ تُطِیبَ لَهُ جَانِبَکَ وَ تُنْصِفَهُ فِی مُجَارَاةِ اللَّفْظِ وَ لَا تُغْرِقَ فِی نَزْعِ اللَّحْظِ إِذَا لَحَظْتَ وَ تَقْصِدَ فِی اللَّفْظِ إِلَى إِفْهَامِهِ إِذَا لَفَظْتَ وَ إِنْ کُنْتَ الْجَلِیسَ إِلَیْهِ کُنْتَ فِی الْقِیَامِ عَنْهُ بِالْخِیَارِ وَ إِنْ کَانَ الْجَالِسَ إِلَیْکَ کَانَ بِالْخِیَارِ وَ لَا تَقُومَ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ. (تحف العقول؛ ص266)
حق همنشین این است که با او نرم و ملایم باشى، در گفتگو انصافش دهى، یکباره دیده از او بر نگیرى، در سخن مرادت تفهیم او باشد، اگر تو بر او وارد شوى اختیار حرکت با توست، و اگر او وارد شود اختیار با اوست، و روا نیست بدون اجازه او برخیزى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص419)
آیه . . .
أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْضِ
﴿النمل، 62﴾
یا [ کیست ] آن کس که درمانده را چون وى را بخواند اجابت مىکند ، و گرفتارى را برطرف مىگرداند ، و شما را جانشینان این زمین قرار مىدهد ؟
. . . درباره قائم از آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف نازل شده است. به خدا سوگند، او همان مضطرّ درمانده اى است که چون در مقام ابراهیم دو رکعت نماز گزارد و فرج خویش از خدا بخواهد، خداوند دعایش را اجابت کند و بدیها را برطرف سازد و او را در زمین خلیفه قرار دهد.
«تفسیر قمى ـ ج 2 ص 129»
وَ أَمَّا حَقُّ إِمَامِکَ فِی صَلَاتِکَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ قَدْ تَقَلَّدَ السِّفَارَةَ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اللَّهِ وَ الْوِفَادَةَ إِلَى رَبِّکَ وَ تَکَلَّمَ عَنْکَ وَ لَمْ تَتَکَلَّمْ عَنْهُ وَ دَعَا لَکَ وَ لَمْ تَدْعُ لَهُ وَ طَلَبَ فِیکَ وَ لَمْ تَطْلُبْ فِیهِ وَ کَفَاکَ هَمَّ الْمَقَامِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ الْمُسَاءَلَةِ لَهُ فِیکَ وَ لَمْ تَکْفِهِ ذَلِکَ فَإِنْ کَانَ فِی شَیْءٍ مِنْ ذَلِکَ تَقْصِیرٌ کَانَ بِهِ دُونَکَ وَ إِنْ کَانَ آثِماً لَمْ تَکُنْ شَرِیکَهُ فِیهِ وَ لَم یَکُنْ لَهُ عَلَیْکَ فَضْلٌ فَوَقَى نَفْسَکَ بِنَفْسِهِ وَ وَقَى صَلَاتَکَ بِصَلَاتِهِ فَتَشْکُرَ لَهُ عَلَى ذَلِکَ وَ لَا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص265)
حق امام جماعت این است که بدانى سفارت (و وساطت) بین تو و خدا، و نمایندگى ترا در ورود به درگاه پروردگار بعهده گرفته، او از جانب تو سخن گوید نه تو از ناحیه او، او براى تو دعا کند نه تو براى او، او در باره تو طلب کند نه تو در باره او، مهم ایستادن در پیشگاه خدا و درخواست و دعا را از تو کفایت کرده، اگر در هر یک از این مراحل کوتاهى شود او مقصر است نه تو، اگر گنهکار باشد (و بر خلاف وظیفه رفتار کند) تو شریک او نیستى، با اینکه (در مقابل این خدمت) احسانى به او نکردهاى (و طلبى از او ندارى) پس او جانش را سپر جان تو و نمازش را سپر نمازت ساخته باید این (محبتش) را قدردانى کنى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص419)
وَ أَمَّا حَقُّ الْمُؤَذِّنِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مُذَکِّرُکَ بِرَبِّکَ وَ دَاعِیکَ إِلَى حَظِّکَ وَ أَفْضَلُ أَعْوَانِکَ عَلَى قَضَاءِ الْفَرِیضَةِ الَّتِی افْتَرَضَهَا اللَّهُ عَلَیْکَ فَتَشْکُرَهُ عَلَى ذَلِکَ شُکْرَکَ لِلْمُحْسِنِ إِلَیْکَ وَ إِنْ کُنْتَ فِی بَیْتِکَ مُهْتَمّاً لِذَلِکَ لَمْ تَکُنْ لِلَّهِ فِی أَمْرِهِ مُتَّهِماً وَ عَلِمْتَ أَنَّهُ نِعْمَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَیْکَ لَا شَکَّ فِیهَا فَأَحْسِنْ صُحْبَةَ نِعْمَةِ اللَّهِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَیْهَا عَلَى کُلِّ حَالٍ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه.(تحف العقول؛ ص265)
حق مؤذن این است که بدانى خدا را بیاد تو مىآورد، ترا به بهرهبردارى (از عبادت) دعوت مىکند، بهترین یاور تو در انجام فریضه الهى است، باید بر این خدمت از او تشکر کنى چنان که از هر احسانکننده (جمله «و ان کنت فی بیتک ... متهما» کاملا مبهم است) و بدانى که مؤذن بىشک نعمتى خدائى است، با شکر خدا در هر حال بر این نعمت، قدرش را بدان و با آن خوشرفتارى کن، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص419)
«یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اصْبرِواْ وَ صَابِرُواْ وَ رَابِطُواْ وَ اتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»
« اى کسانى که ایمان آوردهاید! (در برابر مشکلات و هوسها) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهاى خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید!»
(سوره آل عمران(2)، آیه200)
امام باقر (علیه السلام) در تفسیر آیه فوق فرموده اند :
«اِصبِرُوا عَلی أداءِ الفرائضِ و صابِرُوا عَدُّوَکم و رابطوا امامَکم المنتظر»
بر انجام عبادات و واجبات بردبار باشید! در برابر دشمن، شکیبایی از خود نشان دهید! و خود را برای یاری امام منتظر خود آماده و مجهز سازید!
(شیخ حر عاملی، اثباة الهدات، ج 3 ، ص 459)
وَ أَمَّا حَقُّ وَلَدِکَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ مِنْکَ وَ مُضَافٌ إِلَیْکَ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّکَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَةِ عَلَى رَبِّهِ وَ الْمَعُونَةِ لَهُ عَلَى طَاعَتِهِ فِیکَ وَ فِی نَفْسِهِ فَمُثَابٌ عَلَى ذَلِکَ وَ مُعَاقَبٌ فَاعْمَلْ فِی أَمْرِهِ عَمَلَ الْمُتَزَیِّنِ بِحُسْنِ أَثَرِهِ عَلَیْهِ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا الْمُعَذِّرِ إِلَى رَبِّهِ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ بِحُسْنِ الْقِیَامِ عَلَیْهِ وَ الْأَخْذِ لَهُ مِنْهُ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه.(تحف العقول؛ ص263)
حق فرزند این است که بدانى جزئى از وجود تو است، در دنیا با هر خیر و شرى که دارد به تو منسوب است، در حسن تربیت، رهنمائى به خدا، و کمک به او در اطاعت از تو، و ایجاد روح فرمان بردارى در او، مسئولى و در این باره پاداش یا کیفر دارى؛ پس با وى چنان رفتار کن که در دنیا آثار نیک تربیتت زیب و زیور (و مایه سرفرازى) تو باشد، و (در آخرت) بر اثر انجام وظیفه در پیشگاه خدا معذور باشى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص417)
حضرت صادق علیه السلام فرمود پدرم میگفت حضرت زین العابدین علیه السلام هر وقت بنماز میایستاد چون ساقه درختى بود که حرکت نمیکرد مگر مقدارى که باد حرکت دهد.
زندگانى امام سجاد(ع)، ترجمه بحار الأنوار ،ص:50
حقوق سرپرستان (ثم حقوق الأئمة)
فَأَمَّا حَقُّ سَائِسِکَ بِالسُّلْطَانِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّکَ جُعِلْتَ لَهُ فِتْنَةً وَ أَنَّهُ مُبْتَلًى فِیکَ بِمَا جَعَلَهُ اللَّهُ لَهُ عَلَیْکَ مِنَ السُّلْطَانِ وَ أَنْ تُخْلِصَ لَهُ فِی النَّصِیحَةِ وَ أَنْ لَا تُمَاحِکَهُ وَ قَدْ بُسِطَتْ یَدُهُ عَلَیْکَ فَتَکُونَ سَبَبَ هَلَاکِ نَفْسِکَ وَ هَلَاکِهِ وَ تَذَلَّلْ وَ تَلَطَّفْ لِإِعْطَائِهِ مِنَ الرِّضَا مَا یَکُفُّهُ عَنْکَ وَ لَا یُضِرُّ بِدِینِکَ وَ تَسْتَعِینُ عَلَیْهِ فِی ذَلِکَ بِاللَّهِ وَ لَا تُعَازِّهِ وَ لَا تُعَانِدْهُ فَإِنَّکَ إِنْ فَعَلْتَ ذَلِکَ عَقَقْتَهُ وَ عَقَقْتَ نَفْسَکَ فَعَرَّضْتَهَا لِمَکْرُوهِهِ وَ عَرَّضْتَهُ لِلْهَلَکَةِ فِیکَ وَ کُنْتَ خَلِیقاً أَنْ تَکُونَ مُعِیناً لَهُ عَلَى نَفْسِکَ وَ شَرِیکاً لَهُ فِیمَا أَتَى إِلَیْکَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.(تحف العقول؛ ص260)
حق حاکم آن است که بدانى خدا ترا وسیله آزمایش او قرار داده، تسلطى که بر تو دارد مایه امتحان و ابتلاى اوست، باید خیرخواهانه نصیحتش کنى، چون بینى بر تو مسلط است با او در نیفتى که هم خود را به مهلکه افکنى هم او را، با نرمش و مدارا رضایتش را فراهم کنى بحدى که شر او را از خود باز دارى و به دینت زیان نرساند، و از خدا بخواهى ترا در این راه بر دفع او مدد فرماید. با او معاندت نکن که اگر چنین کنى به او و نفس خود استخفاف کردهاى، خود را عرضه رفتار ناپسند او، و او را عرضه هلاک ساختهاى، و با او بر ضد خود همکارى، و در آنچه با تو کند، شرکت کردهاى، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص411)
وَ أَمَّا حَقُّ أَبِیکَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ أَصْلُکَ وَ أَنَّکَ فَرْعُهُ وَ أَنَّکَ لَوْلَاهُ لَمْ تَکُنْ فَمَهْمَا رَأَیْتَ فِی نَفْسِکَ مِمَّا یُعْجِبُکَ فَاعْلَمْ أَنَّ أَبَاکَ أَصْلُ النِّعْمَةِ عَلَیْکَ فِیهِ وَ احْمَدِ اللَّهَ وَ اشْکُرْهُ عَلَى قَدْرِ ذَلِکَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه.(تحف العقول؛ ص263)
حق پدر این است که بدانى او ریشه است و تو شاخه، و اگر نبود، نبودى؛ پس هر گاه در وجود خود چیزى خوشایند دیدى بدان این نعمت را از او دارى، به اندازه حقى که بر تو دارد از او سپاسگزارى و قدردانى کن، و لا قوة الا باللَّه. (ترجمه جنتى؛ ص417)
هر وقت محرم میشد، صدای روضه می آمد و شب ها ما را به مسجد میربردند.
کمی که بزرگتر شدیم، تا روز تاسوعا و عاشوری نمیرسید، نمیدانستیم محرم است.
باز بزرگتر که شدیم، در صف صبح گاهی مدرسه، می ایستادیم و به نوای مداحی گوش میدادیم و سینه ای میزدیم.
شما را نمی دانم اما تا دانشگاه نرفتم، نفهمیدم محرم یعنی چه؟ هرچند هنوز هم نمیدانم و هرچه هم بگذرد باز نمیدانم!
در کودکی و نوجوانی محرم را درک نمیکردم، هرچند نمیشود درکش کرد!
خدا را شکر، دانشگاه هرکس را آدم نکرد، ما را شبیه به آدم کرد! (چون گفته اند انسان شدن چه آسان، آدم شدن محال است!)
ما هم به همین اندازه اش راضی هستیم.
حال انس با روضه اباعبدالله علیه السلام کار را به جایی رسانده، که اگر مدتی از او دور باشم، انگار گم کرده ای دارم.
پس آقا جان، ما نوکر تو شده ایم، خودت دستمان را بگیر تا نوکر خوبی باشیم و نوکر خوبی بمانیم.
دستمان را بگیر تا در این دنیای دون، قدم اشتباه نگذاریم و راه راست را برویم.
دستمان را بگیر تا دل دوستان را نرنجانیم یا بهتر بگویم دلشان را نشکنیم.
دستمان را گیر تا فاصله محرم و نامحرم را بدانیم و حفظش کنیم.
تا چشم و دلمان به خطا نرود و نلغزد.
تا خدایی شویم. . .
حقوق خویشاوندان
فَحَقُّ أُمِّکَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهَا حَمَلَتْکَ حَیْثُ لَا یَحْمِلُ أَحَدٌ أَحَداً وَ أَطْعَمَتْکَ مِنْ ثَمَرَةِ قَلْبِهَا مَا لَا یُطْعِمُ أَحَدٌ أَحَداً وَ أَنَّهَا وَقَتْکَ بِسَمْعِهَا وَ بَصَرِهَا وَ یَدِهَا وَ رِجْلِهَا وَ شَعْرِهَا وَ بَشَرِهَا وَ جَمِیعِ جَوَارِحِهَا مُسْتَبْشِرَةً بِذَلِکَ فَرِحَةً مُوَابِلَةً مُحْتَمِلَةً لِمَا فِیهِ مَکْرُوهُهَا وَ أَلَمُهَا وَ ثِقْلُهَا وَ غَمُّهَا حَتَّى دَفَعَتْهَا عَنْکَ یَدُ الْقُدْرَةِ وَ أَخْرَجَتْکَ إِلَى الْأَرْضِ فَرَضِیَتْ أَنْ تَشْبَعَ وَ تَجُوعَ هِیَ وَ تَکْسُوَکَ وَ تَعْرَى وَ تُرْوِیَکَ وَ تَظْمَأَ وَ تُظِلَّکَ وَ تَضْحَى وَ تُنَعِّمَکَ بِبُؤْسِهَا وَ تُلَذِّذَکَ بِالنَّوْمِ بِأَرَقِهَا وَ کَانَ بَطْنُهَا لَکَ وِعَاءً وَ حَجْرُهَا لَکَ حِوَاءً وَ ثَدْیُهَا لَکَ سِقَاءً وَ نَفْسُهَا لَکَ وِقَاءً تُبَاشِرُ حَرَّ الدُّنْیَا وَ بَرْدَهَا لَکَ وَ دُونَکَ فَتَشْکُرُهَا عَلَى قَدْرِ ذَلِکَ وَ لَا تَقْدِرُ عَلَیْهِ إِلَّا بِعَوْنِ اللَّهِ وَ تَوْفِیقِهِ.(تحف العقول؛ ص263)
حق مادر این است که بدانى جایى ترا (نگه داشته و) جابجا کرده (رحم) که هیچ کس دیگرى را در آنجا حمل نکند، میوهاى از دلش به تو خورانده که هیچ کس به دیگرى نخوراند. گوش، چشم، دست، پا، مو، پوست و (خلاصه) همه اعضایش را با شادمانى و خرمى و مراقبت، سپر جان تو ساخته. همه ناملایمات، دردها، سختیها و غصههاى دوران حمل را بجان خریده، تا آنگاه که دست قدرت (پروردگار) ترا (از تنگناى رحم) به پهنه زمین آورده. مادر دلخوش بوده ترا سیر کند و خود گرسنه ماند، ترا بپوشاند و خود برهنه باشد، و ترا سیراب کند و خود تشنه ماند، بر تو سایه افکند و خود در آفتاب بسر برد، سختى کشد و ترا بناز پرورد، بیدار ماند و ترا به خواب نوشین کند، اندرون او ظرف وجود تو بوده. دامنش آرامگاه، پستانش مشک آب و جانش سپر بلایت، گرم و سرد جهان را بخاطر تو بجان خریده، تو باید به همین اندازه از او تشکر کنى، و این حقشناسى را جز به یارى و توفیق خدا نتوانى. (ترجمه جنتى؛ ص415)
