حَقُّ اللَّهِ الْأَکْبَرُ فَإِنَّکَ تَعْبُدُهُ لَا تُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ بِإِخْلَاصٍ جَعَلَ لَکَ عَلَى نَفْسِهِ أَنْ یَکْفِیَکَ أَمْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ یَحْفَظَ لَکَ مَا تُحِبُّ مِنْهَا. (تحف العقول؛ ص256)
اما حق خداى بزرگ این است که او را بپرستى و چیزى را با او شریک نسازى، چون با اخلاص چنین کنى، خدا تعهد کرده کار دنیا و آخرتت را کفایت کند، و آنچه از دنیا دوست دارى برایت نگه دارد. (ترجمه جنتى؛ ص407)
بسم الله
امام سجّاد علیه السلام در دورانی زندگی می کردند که امکان بیان بسیاری از مسائل را نداشتند اما ایشان با شیوه دیگری به دعوت دین ناب محمدی صلی الله علیه و آله وسلم پرداختند و با نشر دعا رسالت خویش را انجام می دادند و از بزرگترین آثار ایشان که به دست ما رسیده صحیفه سجادیه و رساله حقوق ایشان است .
از جمله مسائلی که در عصر کنونی کمتر به آن توجه شده نیز آثار این امام بزرگ است، هرچند علما هر عصری عنایت خاص خود را به آثار ایشان مبذول داشته اند اما هنوز جایگاه والای این اثر شناخته نشده و نیاز مند نشر همگانی است و این رسالت بر عهده تمامی دانش آموختگان مسلمان است که در نزد دانش آموختگان علوم انسانی بیش از پیش نمود پیدا می کند و خصوصا این رسالت بر عهده دانشجویان علوم قرآن و حدیث است.
در این مجال تنها به بخش هایی از رساله حقوق امام نظری افکنده و آنچه در نگاه اول مورد نیاز جامعه و بخصوص قشر جوان و دانشجو است ارائه می شود.
در انتهای این رساله نوشته شده : فَهَذِهِ خَمْسُونَ حَقّاً مُحِیطاً بِکَ لَا تَخْرُجْ مِنْهَا فِی حَالٍ مِنَ الْأَحْوَالِ یَجِبُ عَلَیْکَ رِعَایَتُهَا وَ الْعَمَلُ فِی تَأْدِیَتِهَا وَ الِاسْتِعَانَةُ بِاللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ عَلَى ذَلِکَ وَ لَا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِین. (تحف العقول؛ ص272). این پنجاه حق است که ترا احاطه کرده، و هیچ وقت از (حلقه محاصره) این حقوق بیرون نیستى، باید همه را رعایت کنى و در اداى آنها بکوشى و از خداوند «جل ثناؤه» مدد خواهى، و لا قوة الا باللَّه، و الحمد للَّه رب العالمین. (ترجمه جنتى؛ ص429). این عبارت ضرورت بحث را به خوبی نشان می دهد و امید است جامعه برای عمل به این حقوق تمام تلاش خویش را بکار بندد.
میلاد با سعادت سلطان عشق حضرت سید الشهدا علیه السلام و روز پا سدار امیر عشق حضرت عباس بن علی علیه السلام و روز جانباز و پور عشق حضرت سیدالساجدین علیه السلام بر تمام محبان مبارکباد .
وقتى بنماز میایستاد هیچ چیز او را جز نماز بخود مشغول نمیکرد و صدائى را نمیشنید از شدت توجهى که بنماز داشت.
زندگانى امام سجاد(ع)، ترجمه بحار الأنوار،ص:57
توبه پیرمرد بر اثر بیانات امام سجّاد علیه السّلام
هنگام ورود خاندان نبوّت به شام، پیرمردى از مردم شام، به آنها نزدیک شد و گفت: «سپاس خدا را که شما را کشت و نابود ساخت و شهرها را از مردان شما آسوده کرد، و امیر مؤمنان یزید را بر شما مسلّط نمود.»
امام سجّاد علیه السّلام: اى پیرمرد! آیا قرآن خواندهاى؟
پیرمرد: آرى.
امام سجّاد علیه السّلام: آیا معنى این آیه را فهمیدهاى که خداوند مىفرماید: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى، بگو اى پیامبر، من براى رسالت مزدى جز دوستى با خویشانم را از شما نمىخواهم.» (شورى/ 23)
پیرمرد: آرى خواندهام.
امام سجّاد علیه السّلام: «منظور از خویشان پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و سلم در این آیه ما هستیم.»
اى شنونده مصائب حسین علیه السّلام! در مورد مصائب جانگداز آن حضرت و عزیزانش، در همان راهى که پیشوایان از حاملان قرآن پیمودند، حرکت کن، در مورد مولاى ما امام سجّاد علیه السّلام نقل شده که آن حضرت با آن همه حلم و تحمّل وصفناپذیر، بر این مصائب جگرسوز و فاجعه غمبار، بسیار مىگریست، چنان که از امام صادق علیه السّلام نقل شده فرمود:
انّ زین العابدین علیه السّلام بکى على ابیه اربعین سنة، صائما نهاره، و قائما لیله...، همانا امام سجّاد علیه السّلام براى مصائب پدرش، چهل سال گریه کرد که روزهایش را روزه گرفت و شبهایش را با عبادت به سر مىآورد.
هر گاه وقت افطار مىشد، خدمتکار خانه آب و غذاى آن حضرت را مىآورد و نزد او مىنهاد و مىگفت: «اى مولاى من بخور.»
امام سجّاد علیه السّلام مىفرمود: قتل ابن رسول اللَّه جائعا، قتل ابن رسول اللَّه عطشانا، پسر رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم گرسنه کشته شد، پسر رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم تشنه کشته شد.
این جملهها را پیوسته تکرار مىکرد و مىگریست تا اینکه غذایش از اشکهاى چشمشتر مىشد، و همچنین آب آشامیدنى آن حضرت با اشک چشمانش مخلوط مىشد، و حال او این گونه بود تا به لقاء اللَّه پیوست.
منبع: غمنامه کربلا، ص227
یکى از غلامان امام سجّاد علیه السّلام روایت کرد، روزى آن حضرت به سوى بیابان رفت، من به دنبال او رفتم تا اینکه دیدم آن حضرت پیشانى بر روى یک سنگ سخت نهاد و به سجده رفت، و من در کنار او ایستادم، صداى ناله و گریهاش را مىشنیدم، شمردم هزار بار در سجده این ذکر را خواند:
لا اله الّا اللَّه حقّا حقّا، لا اله الّا اللَّه تعبّدا و رقّا، لا اله الّا اللَّه ایمانا و صدقا، حقا و تحقیقا.
معبودى جز خداى یکتا و بىهمتا نیست، آن معبود یکتا و بىهمتا را از روى ایمان و صدق، عبادت و بندگى مىکنم.
سپس سر از سجده برداشت، دیدم محاسن و صورتش غرق از آب اشک چشمش بود، عرض کردم: «اى مولاى من! آیا وقت آن نرسیده که حزن و اندوه تو به پایان برسد؟ و از گریهات کاسته شود؟»
امام سجّاد علیه السّلام فرمود: «واى بر تو، یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم علیه السّلام یکى از پیامبران و پسر پیامبر بود، دوازده پسر داشت، خداوند یکى از آن پسرانش (یوسف) را از نظر او غایب کرد، از اندوه و غم فراق او، موى سرش سفید شد، کمرش خم گردید، و بر اثر گریه بسیار نابینا شد، با اینکه آن پسر در همین دنیا زنده بود، ولى من پیکرهاى پاره پاره پدر و هفده نفر از بستگانم را در قتلگاه افتاده دیدم، بنا بر این چگونه اندوه من تمام شود و از گریهام کاسته گردد؟»
منبع: غمنامه کربلا، ص228
