راه تشخیص معجزه از سحر و علوم غریبه در کتاب قرآن در قرآن

هر موجودی که هستی او عین ذاتش نسیت مخلوق خداست (زمر،62) و پیدایش هر پدیده بدون اذن خدا محال است. معجزه از لحاظ مقام ثبوت، آن پدیده خاص است که خداوند اذن تحقّق همتا یا برتر از آن را بطور عادی ندهد و در مقام اثبات، معجزه در هر عصر از جنس پیشرفته ترین علوم آن زمان است و سرّ تنوع اعجاز چنین بیان شده. مدعی نبوت با ارائه معجزه، تحدی می کند و همگان برای مقابله برانگیخته خواهند شد و توده مردم به کارشناسان مراجعه می کنند و متخصصان صاحب نظر با تدبر بر همه جوانب از برخی مبادی تجربی و از راه حدس به خوبی در می یابند آنچه او آورده گرچه در ظاهر شبیه کار غیر عادی متخصصان در این زمینه است اما با تأمل کافی نتیجه می گیرند هرگز از سنخ کار آنان نیست تا با پیشرفت علوم همانند آن را انجام دهندو چنان که ساحران فرعون با تأمل در کار موسی کلیم علیه السلام فهمیدند. اگر شناخت معجزه به برهان عقلی مستند نباشد و به صرف خرق عادت بسنده شود، هیچ گونه، اعتمادی به آن نیست. هم در مقام ثبوت و هم در مقام اثبات برای معجزه معیار خاصی وجود دارد و افراد عادی به متخصصان آن رشته رجوع می کنند و معیار تشخیص به عهده متخصصان رشته شبیه معجزه است و مدار تشخیص آنان نیز حدس قوی است که صلاحیت تشکیل قیاس برهانی را دارد، لیکن در حد حدسیات نه اولیات.
چون معجزه نشانه تصدیق الهی است به عنوان "آیه" یعنی علامت صدق نبوّت در نصوص دینی تعبیر می شود.
هر موجود ممکن اعم از عادی و غیر عادی آیت و نشانه توحید است و هر موجود غیر عادی شکست ناپذیر نشانه نبوت یا امامت آورنده آن است، او این ویژگی شکست ناپذیری خود علامت اعجاز است(مجادله،21).